Sociocratische besluitvorming
Communicatie is het sleutelwoord, luisteren is de daad
Waar en met wie je ook woont of werkt, er moeten besluiten genomen worden. Zo ook in communities. Besluiten van grote impact; van financiën tot toetreding tot de community. Ook kleine; aanschaf van gereedschap en waar zetten we de afvalcontainers neer. Voor alle besluiten heb je een besluitvorm nodig.
Democratische besluitvorming
Het bekendste huis-tuin-en-keuken besluit is de democratische vorm. De meeste stemmen gelden. Daarna volgt de handeling. Dat kan een actie zijn, maar ook geen actie. We grijpen in of we laten het even voor wat het is.
In een community kun je zaken ook democratisch besluiten. De meeste stemmen gelden en als jouw stem niet bij de meeste stemmen zit, heb je pech. Volgende keer beter.
En dat pech gehad, kan dan gaan sudderen.
Een besluit genomen zonder dat je stem gehoord is kan leiden tot frustratie (ik ben niet gehoord) en pijn (het zit in je gedachten) en leiden tot een ontploffing (woede uitbarsting) of juist het blijven sudderen (toen en toen….). Met alle gevolgen van dien.
Sociocratische besluitvorming
Communities kiezen voornamelijk voor sociocratische besluitvorming. Een open methode van besluitvorming waarin medezeggenschap centraal staat. Bij een communityvergadering krijgen alle leden de kans om hun zegje te doen. Er wordt bewust tijd genomen om iedereen aan het woord te laten. En als iemand aan het woord is, mag een ander niet interrumperen. Je mag wat zeggen als jezelf aan de beurt bent. Is iedereen geweest dan kan:
- Een tweede ronde voor iedereen zodat je eventueel kunt reageren op wat een ander heeft gezegd. Dit is zeker een aanrader bij complexere besluiten. Door de reacties kun je een nieuw inzicht krijgen en je eigen gedachte heroverwegen en dat uitspreken.
- Er wordt een samenvatting gemaakt van wat er besproken is en daaruit een voorstel gevormd.
- Over het gevormde voorstel gaat een derde ronde. Soms met aanpassing van de tekst, soms alleen een consent
- Als er meerdere inzichten zijn of er is tijd nodig om nog eens over de materie na te denken, dan kan het besluit zijn om er een volgend overleg op terug te komen.
De financiering en de vorm van verantwoordelijkheid van de community leden voor ons kenniscentrum werd uiteindelijk over drie overleggen verspreid. Er was tijd nodig om dingen uit te zoeken en ook voor leden om zich er senang mee te voelen. Daarna kwam er een besluit waarin alle leden zich konden vinden.
Consent
Het vinden van consent is essentieel. Consent betekend dat er een besluit genomen is waar niemand meer een overwogen onderbouwd bezwaar op tegen heeft. Is zo’n consent er niet, dan is de uitdaging om te onderzoeken waar de pijn of frustratie vandaan komt. Dat kan in de groep, dat kan echter bedreigend zijn. Het kan ook dat een (vertrouwens)persoon met de bezwaarde in gesprek gaat na een overleg.
Het klinkt als een langzaam proces, met eeuwigdurende vergaderingen. Dat kan zeker in het begin zo zijn. Deze manier van besluiten nemen is een kwestie van oefenen, je erin verdiepen en heel goed de vergadering voorbereiden.
Cruciaal
Cruciaal in dit proces is de rol van de gespreksleider. Niet alleen de zorg dat iedereen zijn zegje kan doen, ook het zien en horen van wat niet gezegd wordt en daar zo nodig op inhaken. Daarnaast vat de gespreksleider al het gezegde samen om tot een voorstel te komen.
Van de deelnemers vraagt het concentratie om echt te luisteren naar wat een ander zegt, zonder je eigen interpretatie daarin te mengen. Ook vraagt het van de deelnemers de wens en wil om samen tot een gedragen besluit te komen.
Het is een kwestie van oefenen. Met als gevolg dat ook al wordt een besluit genomen dat niet helemaal aan jouw idee of wens voldoet, je weet dat jouw mening mee is genomen in de besluitvorming en de gevolgen daarvan. Het grootste voordeel: het scheelt enorm veel sudderen!
Heb jij ervaring met sociocratische besluitvorming, laat het weten in het reactieveld hieronder. Ik leer graag van jouw ervaring.
Hartegroet,
NB: hoe je sociocratische besluitvorming voorbereid en hoe je op een luistermanier met elkaar communiceert komt in andere blogs ter sprake.
Foto: door krakenimages op Unsplash